Omschrijving van de juridische term Strafrecht:
Het strafrecht behandelt gedragingen die door de samenleving als onaanvaardbaar worden beschouwd en die daarom strafbaar zijn gesteld. Het strafrecht in Nederland is voornamelijk geregeld in het Wetboek van Strafrecht en de Wetboek van Strafvordering. Het geeft de staat de bevoegdheid om op te treden tegen personen die regels overtreden die essentieel zijn voor het functioneren en de bescherming van de samenleving en haar leden.
Het primaire doel van het strafrecht is het handhaven van de rechtsorde en het beschermen van rechtsbelangen. Het straft niet alleen de dader voor het gepleegde misdrijf maar heeft ook een preventieve werking: het moet zowel de dader als anderen ervan weerhouden om strafbare feiten te plegen.
Strafrecht wordt onderverdeeld in materieel strafrecht en formeel strafrecht. Materieel strafrecht beschrijft welk gedrag strafbaar is en welke straffen er op staan (bijvoorbeeld diefstal of moord). Formeel strafrecht, ook bekend als strafprocesrecht, gaat over hoe de strafrechtelijke procedures vorm moeten krijgen.
Het strafrecht is van toepassing wanneer iemand ervan verdacht wordt een strafbaar feit te hebben gepleegd. Een verdachte wordt dan, vaak na een onderzoek door de politie, door het Openbaar Ministerie (OM) voor de rechter gebracht. De rechter beoordeelt vervolgens of de verdachte het strafbare feit heeft gepleegd en welke straf passend is.
Juridische context waarin de term Strafrecht gebruikt kan worden:
Diefstal: Als iemand beschuldigd wordt van diefstal, dan wordt deze persoon vervolgd op basis van het materieel strafrecht, omdat het Wetboek van Strafrecht bepaalt dat diefstal een strafbaar feit is. De strafrechtelijke procedure die volgt, waaronder de arrestatie, voorgeleiding bij een rechter-commissaris, en de behandeling van de zaak in de rechtbank, valt onder het formeel strafrecht.
Openbare Orde: Stel, iemand verstoort de openbare orde door ernstige overlast te veroorzaken. Het strafrecht stelt dat dit een strafbaar feit kan zijn en afhankelijk van de omstandigheden kan de overlastpleger hiervoor worden vervolgd. De politie grijpt in op basis van haar bevoegdheden die formeel strafrechtelijk zijn vastgelegd en het OM zal beslissen of tot vervolging overgegaan wordt.
Het strafrecht is het rechtsgebied dat zowel de normen vaststelt voor wat als crimineel gedrag wordt beschouwd, als de procedures die de overheid moet volgen om diegenen die van dergelijk gedrag verdacht worden te vervolgen. Het vormt de basis voor de reactie op criminaliteit en heeft een directe impact op de rechten en beperkingen van mensen binnen de samenleving.
