Omschrijving van de juridische term Penitentiaire inrichting:
Een penitentiaire inrichting, vaak afgekort als PI, is een faciliteit binnen het Nederlandse strafrechtssysteem waar gedetineerden hun door de rechter opgelegde vrijheidsstraffen of vrijheidsbenemende maatregelen ondergaan. Deze inrichtingen zijn er in verschillende vormen, zoals huizen van bewaring voor voorlopige hechtenis, gevangenissen voor het uitzitten van een onherroepelijke vrijheidsstraf, en jeugdinrichtingen voor jonge delinquenten. Ook zijn er forensisch-psychiatrische centra waar gedetineerden met een psychiatrische achtergrond behandeld kunnen worden.
In deze penitentiaire inrichtingen is het doel niet alleen het wegnemen van de vrijheid als straf voor het gepleegde delict, maar ook om re-integratie en gedragsverandering te bevorderen, zodat de gedetineerde na het uitzitten van de straf weer op een goede manier kan deelnemen aan de samenleving.
Juridische context waarin de term Penitentiaire inrichting gebruikt kan worden:
Re-integratieprogramma’s: Iemand in een penitentiaire inrichting kan deelnemen aan verschillende programma’s gericht op re-integratie. Laten we een voorbeeld nemen van Jan, een gedetineerde die een straf uitzit voor inbraak. Binnen de PI heeft hij de mogelijkheid om onderwijs te volgen, vaktrainingen te doen en te werken aan zijn persoonlijke ontwikkeling. De PI heeft als doel om Jan voor te bereiden op zijn terugkeer in de maatschappij. Hierbij wordt aandacht besteed aan de risicofactoren die eerder tot zijn criminele gedrag hebben geleid. Jan krijgt begeleiding van een reclasseringsambtenaar en volgt therapieën die zijn gericht op het verminderen van herhalingsrisico’s. Wanneer Jan’s detentieperiode ten einde loopt, wordt er een plan gemaakt om zijn overgang naar de samenleving zo soepel mogelijk te laten verlopen, waarbij gezocht wordt naar geschikte huisvesting en werk.
Veiligheid en orde binnen de PI: In een ander voorbeeld kan de orde binnen een penitentiaire inrichting verstoord raken, bijvoorbeeld door een opstand onder de gedetineerden. In zo’n geval treedt het interne veiligheidsbeleid van de PI in werking. Dit gebeurde bijvoorbeeld in de PI Vught, waar een groep gedetineerden in opstand kwam en de veiligheid in gevaar bracht. In zo’n geval wordt de Bijzondere Ondersteuningseenheid (BOT) ingeschakeld, een team gespecialiseerd in het omgaan met dergelijke crisissituaties. Zij grijpen in om de orde te herstellen, vaak met behulp van onderhandelingen, maar indien nodig ook met gebruik van geweld. Tijdens de nasleep van de opstand worden er onderzoeken gedaan naar de oorzaken van de onrust en worden er maatregelen genomen om herhaling te voorkomen. Hierbij kunnen gedetineerden die als aanstichters van de onrust worden gezien, overgeplaatst worden naar andere afdelingen of inrichtingen met een hoger beveiligingsniveau.
