Omschrijving van de juridische term Ondercuratelestelling:
Ondercuratelestelling is een juridische maatregel (dus géén straf) binnen het Nederlandse rechtssysteem die wordt toegepast wanneer een volwassene niet meer in staat is om zijn of haar eigen belangen behoorlijk waar te nemen vanwege een geestelijke of lichamelijke toestand. Dit kan zijn door een psychische stoornis, een vorm van dementie, een verstandelijke handicap of een andere oorzaak waardoor iemand zijn of haar financiële, administratieve of persoonlijke belangen niet meer kan behartigen. De maatregel beoogt de bescherming van deze persoon en zijn of haar vermogen.
De procedure voor ondercuratelestelling begint met een verzoek aan de kantonrechter, meestal ingediend door naaste familieleden, maar het kan ook door de betrokkene zelf of door een instelling waar de betrokkene verblijft. Een belangrijk onderdeel van dit verzoek is het advies van een deskundige, zoals een arts, die de toestand van de betrokkene moet beoordelen. Op basis van de verkregen informatie beslist de kantonrechter of de ondercuratelestelling noodzakelijk is.
Als de ondercuratelestelling wordt uitgesproken, benoemt de rechter meestal direct een curator. Deze neemt de beslissingsbevoegdheid over van de betrokkene op de gebieden die door de rechter zijn vastgesteld. Dit betekent dat de betrokkene zonder toestemming van de curator geen rechtshandelingen meer kan verrichten die een financiële impact hebben, denk aan het kopen van een huis, het aangaan van leningen of het wijzigen van een testament.
Ondercuratelestelling heeft flinke persoonlijke consequenties. Zo kan de betrokkene niet meer zelfstandig beslissen over zijn of haar verzorging, behandeling of begeleiding. De curator heeft als taak de belangen van de betrokkene zo goed mogelijk te behartigen en ervoor te zorgen dat hij of zij een zo normaal mogelijk leven kan leiden.
Juridische context waarin de term Ondercuratelestelling gebruikt kan worden:
Een voorbeeld van ondercuratelestelling kan zijn dat een persoon met ernstige dementie onverantwoorde uitgaven begint te maken of contracten sluit die niet in zijn of haar belang zijn. De familie kan dan de kantonrechter verzoeken om een ondercuratelestelling om te voorkomen dat deze persoon zichzelf of zijn of haar vermogen benadeelt.
Een ander voorbeeld is een volwassene met een verstandelijke beperking die geen inzicht heeft in financiële zaken en daardoor vatbaar is voor financieel misbruik. In zo’n geval kan onder curatelestelling de betrokkene beschermen tegen dergelijk misbruik en ervoor zorgen dat zijn of haar financiën beheerd worden door een verantwoordelijke curator.
Ondercuratelestelling een ingrijpende maatregel omdat het de wettelijke handelingsbekwaamheid van de betrokkene beperkt. Daarom wordt deze alleen toegepast als andere, minder ingrijpende maatregelen, zoals bewind of mentorschap, niet zullen volstaan. De rechter zal altijd eerst het belang van de betrokkene als uitgangspunt nemen bij het beslissen over ondercuratelestelling.
