Omschrijving van de juridische term Ne bis in idem:
De juridische term “ne bis in idem” is Latijn voor “niet tweemaal voor hetzelfde” en is een fundamenteel principe binnen veel rechtssystemen, waaronder het Nederlandse strafrecht. Het principe houdt in dat niemand voor een tweede keer berecht mag worden voor hetzelfde feit waarvoor hij reeds definitief is veroordeeld of vrijgesproken. Dit recht is verankerd in verschillende nationale wetgevingen en internationale verdragen, waaronder het Europees Verdrag voor de Rechten van de Mens (EVRM).
Dit beginsel beschermt individuen tegen meervoudige vervolgingen en bestraffingen voor hetzelfde delict, waarbij het idee is dat eenmaal afgesloten zaken niet telkens opnieuw ter discussie gesteld moeten kunnen worden, wat een gevoel van rechtszekerheid creëert. Het draagt bij aan de finaliteit van de rechtspraak en voorkomt dat het strafrechtelijk systeem misbruikt wordt door steeds opnieuw dezelfde zaak aan te spannen.
Juridische context waarin de term Ne bis in idem gebruikt kan worden:
Voorbeeld 1:
Een persoon wordt verdacht van diefstal en na een rechtmatig proces vrijgesproken wegens gebrek aan bewijs. Volgens het “ne bis in idem”-beginsel kan deze persoon niet nogmaals voor dezelfde beschuldiging van diefstal voor de rechter worden gebracht, zelfs niet als er nieuw bewijs opduikt.
Voorbeeld 2:
Iemand wordt in Nederland veroordeeld voor een specifiek misdrijf en heeft zijn straf uitgezeten. Dezelfde persoon kan niet opnieuw voor datzelfde misdrijf vervolgd worden in Nederland of in een ander land dat het “ne bis in idem”-beginsel erkent, zoals de lidstaten van de Europese Unie.
