Omschrijving van de juridische term Kracht van gewijsde:
Kracht van gewijsde refereert aan de situatie waarin een rechterlijke uitspraak onaantastbaar wordt doordat er geen rechtsmiddelen (zoals hoger beroep of cassatie) meer openstaan, of doordat de termijnen voor het instellen van dergelijke middelen zijn verstreken. Een uitspraak die kracht van gewijsde heeft gekregen, kan niet meer worden aangevochten voor de rechter door de partijen die betrokken zijn bij het geding. Dit is een fundamenteel principe binnen het rechtssysteem, omdat het zorgt voor rechtszekerheid en het einde van juridische geschillen.
Een vonnis of arrest verkrijgt kracht van gewijsde op verschillende manieren, afhankelijk van de aard van de zaak en de genomen juridische stappen. In burgerlijke zaken bijvoorbeeld, verkrijgt een vonnis kracht van gewijsde indien er binnen drie maanden na de datum van het vonnis geen hoger beroep is ingesteld. In strafzaken ligt dit anders, omdat een veroordeling in eerste aanleg direct uitvoerbaar is, maar deze krijgt pas kracht van gewijsde nadat de termijn voor het instellen van hoger beroep of cassatie is verstreken zonder dat deze rechtsmiddelen zijn aangewend.
Juridische context waarin de term Kracht van gewijsde gebruikt kan worden:
In een civiele zaak oordeelt de rechter dat de gedaagde partij een schadevergoeding moet betalen aan de eiser. De gedaagde gaat in hoger beroep, maar het gerechtshof bevestigt de uitspraak van de lagere rechter. De gedaagde besluit niet verder in cassatie te gaan bij de Hoge Raad. Na het verstrijken van de termijn voor het instellen van cassatie verkrijgt het arrest van het gerechtshof kracht van gewijsde, waarmee de rechterlijke beslissing definitief wordt.
Na een strafproces wordt een verdachte door de rechtbank veroordeeld tot een gevangenisstraf. De verdachte gaat in hoger beroep, maar ook het gerechtshof oordeelt dat hij schuldig is. Na deze uitspraak besluit de verdachte niet verder te gaan met een cassatieprocedure bij de Hoge Raad. Wanneer de termijn voor het indienen van een cassatieberoep verstrijkt zonder actie, krijgt het arrest van het gerechtshof kracht van gewijsde en wordt de uitspraak definitief.
